Zowat een kwart van de kleuters, een op de zes kinderen en een op de negen pubers in België kampen met overgewicht. Een derde van hun dagelijkse energie-inname halen ze uit ultrabewerkte voedingsmiddelen. Dat meldt de Hoge Gezondheidsraad woensdag. Vooral de veelvuldige promotie van ongezonde voedingsproducten baart de Hoge Gezondheidsraad zorgen, omdat die ertoe leidt dat kinderen slechte eetgewoontes aannemen.

De Hoge Gezondheidsraad hekelt dat het ondertussen al ruim twaalf jaar geleden is dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) overheden opriep om marketing van ongezonde voeding aan kinderen te reguleren, maar dat er sindsdien in België nog niet veel gebeurd is.

"Onderzoek toont aan dat de zelfregulerende acties van de voedingsindustrie tekortschieten", zegt de Hoge Gezondheidsraad. "Hun engagement zorgt er niet voor dat de blootstelling van kinderen aan ongezonde voedingsreclame daalt en de systemen die ze gebruiken om de nutritionele waarde van hun producten te beschrijven zijn niet strikt genoeg. Er bestaan nochtans onafhankelijke en wetenschappelijk onderbouwde systemen zoals de Nutri-Score of dat van WHO Europa."

De Hoge Gezondheidsraad dringt erop aan dat overheden op alle niveaus ingrijpen en een regelgeving invoeren die kinderen tot achttien jaar beschermt tegen reclame en marketing voor ongezonde voeding. "Op plaatsen waar kinderen samenkomen, zoals crèches, scholen, opvangcentra en kinderklinieken, maar ook tijdens sportieve of culturele activiteiten gericht op kinderen, moeten alle vormen van ongezonde voedingsmarketing worden verboden", klinkt het. 

De Raad pleit daarnaast voor een uitzendverbod van reclame voor ongezonde voeding op de televisie tussen 6 uur 's ochtends en 11 uur 's avonds. Digitale media en nieuwe marketingtechnieken moeten strenger gecontroleerd en aangepakt worden. "Want hoewel de regelgeving is blijven stilstaan, is het marketinglandschap wel enorm blijven evolueren. Kinderen worden niet alleen véél vaker blootgesteld aan reclame, ook de manier waarop wordt steeds doeltreffender."

Bevoegd Vlaams minister Benjamin Dalle (CD&V) laat in een reactie weten dat hij met de onderzoekers, mensen uit de sector en zijn federale collega voor Consumentenzaken rond de tafel wil gaan over de problematiek.

"Er worden vandaag al heel wat preventieve acties ondernomen, maar ik ben erg bezorgd over de stijgende cijfers die hier naar voor komen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat mensen slechte eetgewoontes vaak een leven lang met zich meenemen. In die zin vind ik dat we dit heel ernstig moeten nemen", aldus Dalle.

Dalle geeft mee dat in de Vlaamse mediasector al in belangrijke mate aan zelfregulatie gedaan wordt en dat dit in het mediadecreet opgenomen is. "Met een influencercode willen we daarnaast ook inzetten op preventie bij een groep die veel aanhang vindt bij de jongeren", zegt de minister.  Dalle zegt sterk te geloven in zelfregulering. "Ik wil de sector die kans geven. Als echter zou blijken dat dit onvoldoende resultaat oplevert, dan moeten we dit bekijken en dan moeten we optreden."

Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker wijst er in een reactie op dat er een "zeer sterk uitgebouwd Europees wettelijk kader is rond handelspraktijken, waaronder ook reclame". "De richtlijn bepaalt wat lidstaten wel of niet kunnen doen. Omwille van het vrij verkeer in Europa is het opleggen van meer strikte nationale regels aan strenge voorwaarden onderworpen. Uiteraard kunnen er wel afspraken gemaakt worden met sectoren." 

In dat kader wijst De Bleeker op het bestaan van de 'Belgian Pledge'. "Dat zijn engagementen van de Belgische voedingssector voor meer verantwoorde reclame naar kinderen." De Bleeker zegt in gesprek te willen gaan met de sector om te bespreken welke aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad kunnen omgezet worden in bijkomende engagementen.