De vooruitgang die de afgelopen decennia geboekt is in maternale gezondheid wereldwijd, dreigt te worden teruggedraaid door bepaalde COVID-19-preventiemaatregelen. Daarvoor waarschuwen onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG). Uit een bevraging blijkt een sterke daling in het gebruik van de gezondheidsdiensten en een afname van de beschikbaarheid en de kwaliteit van de zorg voor moeders en pasgeborenen.
ITG-onderzoekers bestuderen de laatste maanden de effecten die de coronacrisis heeft op de wereldwijde gezondheidszorg voor moeders en pasgeborenen. Ze stelden daarvoor een online enquête op voor gezondheidswerkers. Die werd voor het eerst gelanceerd op 24 maart en tot op heden ingevuld door meer dan 1.500 zorgverleners in bijna 100 landen.
Volgens Lenka Beñová, hoofdonderzoeker van de studie, worden diensten voor moeders en kinderen vaak ernstig verstoord tijdens uitbraken. "Het doel is inzicht krijgen in de impact op beschikbaarheid en gebruik van gezondheidsdiensten voor moeders en baby's, maar we willen ook begrijpen hoe we dergelijke ontwrichtingen in de toekomst kunnen voorkomen en aanpakken, onder meer door voorbeelden te verzamelen van lokaal ontwikkelde innovaties en oplossingen."
De eerste bevindingen tonen aan dat de meeste zorgverleners informatie kregen over COVID-19, maar geen praktische opleiding of begeleiding over hoe om te gaan met patiënten die symptomen vertonen. Bovendien is het aantal maternale zorgverleners door de crisis drastisch gedaald, met veel minder individuele consultaties en minder ondersteuning voor moeders als gevolg. "Waar mogelijk wordt dit opgevangen door online communicatiemiddelen of telefoon. Professionals uit de zorgsector ervaren meer stress en sommige vrouwen zijn bang om naar zorginstellingen te komen uit vrees om daar besmet te raken", zegt Beñová.
Daarnaast rapporteren zorgverleners wereldwijd maatregelen die niet gebaseerd zijn op sluitende bewijzen en op termijn zelfs negatieve gevolgen hebben voor moeders en pasgeborenen. "Het verbieden van de aanwezigheid van een andere persoon tijdens de bevalling, het scheiden van pasgeborenen van moeders na de geboorte, een toename van kunstmatig ingeleide bevallingen en mogelijk meer keizersneden zijn voorbeelden van COVID-19-preventiemaatregelen", zegt Andrea B. Pembe van de Muhimbili University in Tanzania.
Zorgverleners vrezen dan ook langdurige gevolgen voor vrouwen en hun pasgeborenen door de verstoring van de standaardzorg, zoals minder vraag naar prenatale opvolging en negatieve impact op de geestelijke gezondheid van moeders. "Zowel patiënten als gezondheidswerkers zijn zwaar getroffen door deze pandemie", zegt ITG-onderzoeker Constance Audet, die de impact van COVID-19 op de gezondheid van moeders en pasgeborenen in België bestudeert.
