Hoge zomertemperaturen zijn bijzonder stresserend en riskant voor zwangere vrouwen. Als het meerdere dagen warm blijft, neemt het risico op late vroeggeboortes blijkbaar aanzienlijk toe, besluit een onderzoeksteam onder leiding van twee gynaecologen-professoren.

Zwangerschappen, die vaak worden vergeleken met een "stresstest", vooral voor het cardiovasculaire systeem, maken vrouwen minder bestand tegen externe stressfactoren. Langere periodes van hitte bijvoorbeeld, die steeds vaker voorkomen in Duitsland - maar ook bij ons uiteraard - als gevolg van de klimaatverandering, zijn zeer stressvol voor zwangere vrouwen. Volgens een onderzoek van het Universitair Medisch Centrum Hamburg-Eppendorf (UKE) dat verscheen in EBioMedicine, verhogen ze het risico op late vroeggeboorten.

Een team van onderzoekers onder leiding van de twee gynaecologen Anke Diemert en  Petra Arck bekeek meer dan 43.000 patiëntendossiers van vrouwen die tussen 1999 en 2021 waren bevallen in het UZ Hamburg. Ze richtten zich op geboortes in het warme seizoen (maart tot september) en besteedden speciale aandacht aan de berekende en werkelijke geboortedata. Ze vergeleken de gegevens met de weer- en klimaattabellen van de Duitse weerdienst.

Waargenomen temperatuur doorslaggevend
Volgens de resultaten nam het relatieve risico op vroeggeboorte toe met zowel de hoogte als de duur van de hittefase; met ongeveer 59 procent bij temperaturen van gemiddeld 31 °C gedurende drie dagen. De risicotoename was dosisafhankelijk en zwangerschappen met vrouwelijke foetussen bleken bijzonder gevoelig voor hittestress.

Zoals de gynaecologen uitleggen, "waren de moeders duidelijk in staat om één tot twee hete dagen te overbruggen. Maar als er een derde, vierde of vijfde dag volgde zonder afkoeling, begonnen de vroegtijdige weeën vaker. En dat was vooral het geval wanneer een hoge luchtvochtigheid het hittegevoel verhoogde."

Het absolute aantal vroeggeboorten door hittestress lag evenredig hoger wanneer de "waargenomen" temperatuur als criterium werd gebruikt. Het onderzoeksteam berekende een risicotoename van 20 procent bij een mediane temperatuur van 26 °C gedurende ten minste vijf dagen. Het risico was zelfs 45 procent hoger wanneer de temperatuur gedurende een mediaan van twee dagen 35 °C bedroeg.

Alleen late vroeggeboorten
De fase tussen de 34e en 37e week van de zwangerschap bleek bijzonder kwetsbaar te zijn voor hittestress. Het risico steeg tot 67 procent wanneer de waargenomen temperatuur gedurende twee dagen rond 32 °C lag. Een dergelijk verband werd niet bevestigd voor zowel zeer vroege als vroege vroeggeboorten.

Tegen het jaar 2100 wordt een temperatuurstijging tot 5 °C voorspeld voor alle steden en regio's in een gematigd klimaat, zoals het onderzoeksteam onderstreept. Daarom is het belangrijk om te wijzen op de gezondheidsrisico's voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen. Met het oog op de voorspelde klimaatontwikkeling gaan de UKE-wetenschappers ervan uit dat "in 2033 bijna elk zesde kind, d.w.z. ongeveer 15 procent, te vroeg geboren zal worden, twee keer zoveel als vandaag."